✒ Απόδοση και επιμέλεια: Δημήτρης Καραχάλιος.
Ένα οινοποιείο στο μικρό νησί Έλβα του Τοσκανικού αρχιπελάγους έχει αναβιώσει μια αρχαία μέθοδο 2500 ετών για την παραγωγή ενός οίνου από σταφύλια τα οποία βυθίζονται στη θάλασσα πριν οινοποιηθούν. Πιο συγκεκριμένα, ο οινοπαραγωγός Antonio Arrighi κατάφερε να παράγει αυτό το κρασί σε συνεργασία με καθηγητές αμπελουργίας και οινολογίας από τα πανεπιστήμια του Μιλάνου και της Πίζας. Ο “υποβρύχιος” αυτός οίνος ονομάστηκε «Nesos» και η ιδέα του γεννήθηκε όταν στο τέλος μιας διάσκεψης ο ομιλητής Attilio Scienza,.καθηγητής αμπελουργίας στο πανεπιστήμιο του Μιλάνου και μετέπειτα επικεφαλής του πειράματος, έμαθε ότι κανένας δεν προσπάθησε όλα αυτά τα χρόνια να επαναλάβει την δημιουργία του. Έτσι αποφάσισε ότι αν ο οίνος θεωρούταν καλός για τον Ιούλιο Καίσαρα,.άξιζε να διαθέσει μερικά χρήματα για να αντιγράψει την αρχαία αυτή τεχνική που παρήγαγε οίνους πολυτελείας για τη μεσογειακή υψηλή κοινωνία της εποχής.
Πριν από περίπου 2500 χρόνια, έμποροι από τη Χίο σταματούσαν στα νησιά Elba και Piombino για να πουλήσουν τους οίνους τους,.κάτι που αποδείχθηκε αρκετά επιτυχημένη εμπορική κίνηση, αφού οι οίνοι από εκεί διοχετευόταν αρχικά στη μεγάλη αγορά της Μασσαλίας και αργότερα στης Ρώμης. Μάλιστα, ο αρχαίος λόγιος και συγγραφέας Marcus Terentius Varro περιγράφει τους “υποβρύχιους” οίνους ως οίνους των πλουσίων,.ενώ ο ιστορικός Gaius Plinius Secundus αναφέρει ότι οι οίνοι από τη Χίο σερβίρονταν στο συμπόσιο που έγινε για τον εορτασμό της τρίτης εκλογής του Ιούλιου Καίσαρα.
Ο “υποβρύχιος” οίνος θεωρούνταν πιο γευστικός και το μυστικό της παρασκευής του κρατιόνταν κρυφό από τους οινοπαραγωγούς της Χίου. Τα σταφύλια αρχικά βυθίζονταν στη θάλασσα και μέσω της διαδικασία της ώσμωσης, απορροφούσαν αλάτι από το θαλασσινό νερό. Παράλληλα, η παρατεταμένη επαφή των σταφυλιών με το νερό αφαιρούσε την κηρώδη άνθηση που βρίσκεται πάνω στους φλοιούς,.γεγονός που επέτρεπε στα σταφύλια να στεγνώσουν στον ήλιο πριν συνθλιβούν. Η ξήρανση των σταφυλιών ήταν και είναι μια τεχνική που χρησιμοποιείται για τη συμπύκνωση των σακχάρων και των γεύσεων,.αλλά εδώ ο ταχύτερος τρόπος στεγνώματος συνέβαλε στη διατήρηση των φρέσκων αρωμάτων.
Τα σταφύλια που χρησιμοποιήθηκαν για τον σύγχρονο “υποβρύχιο” οίνο, είναι αυτά της ποικιλίας Ansonica, γνωστή και ως Inzolia,.τα οποία τοποθετήθηκαν σε ψάθινα καλάθια και βυθίστηκαν στη θάλασσα για πέντε μέρες σε βάθος περίπου 10 μέτρων. Ακολούθως αφαιρέθηκαν τα κοτσάνια του σταφυλιού και τα σταφύλια μεταφέρθηκαν σε πήλινα δοχεία. Η μικρή ποσότητα αλατιού που υπάρχει πάνω στα σταφύλια βρέθηκε ότι λειτουργεί ως αντιοξειδωτικό και ως αντισηπτικό.κάτι που έκανε τους ερευνητές να πειραματιστούν και να μην προσθέσουν θειώδη στο κρασί.
Το χαρακτηριστικά της ποικιλίας Ansonica είναι ότι έχει σκληρό φλοιό που συγκρατεί το περισσότερο νερό και το αλάτι εκτός ράγας. Η ποικιλία επίσης έχει μέτρια οξύτητα που μειώνεται περαιτέρω από την αυξημένη παρουσία αλάτων στο σταφύλι. Ωστόσο η περιεκτικότητα σε φαινολικά συστατικά σύμφωνα με την ανάλυση του πανεπιστημίου της Πίζας ήταν περίπου διπλάσια στους “υποβρύχιους” οίνους σε σχέση με εκείνη που περιέχουν οι κλασικοί λευκοί.
Οργανοληπτικά ο “υποβρύχιος” οίνος εμφανίζεται χρυσαφένιος με αρώματα ώριμων λευκών φρούτων, λουλουδιών αλλά και αρώματος τύρφης και φυκιών. Η γεύση του είναι λεπτή, φρέσκια με τόνους ελιάς. Η σοδειά του 2018 ήταν μόνο 40 μπουκάλια αλλά η σοδειά του 2019 που ωριμάζει ακόμα σε πήλινα δοχεία παρουσία των φλοιών αναμένεται να είναι μεγαλύτερη. Από τα 40 μπουκάλια 3-4 ανοίχτηκαν σε μια εκδήλωση με προσκεκλημένους ειδικούς δημοσιογράφους οίνου,.στο Fortezza di Basso στη Φλωρεντία στις 19 Φεβρουαρίου 2020. Ένα μόλις μπουκάλι χαρίστηκε και θα δημοπρατηθεί για φιλανθρωπικούς σκοπούς,.αλλά οι απαιτήσεις από συλλέκτες και πελάτες που αναζητούν νέες γεύσεις είναι πολλές. Το πείραμα κινηματογραφήθηκε και μετατράπηκε σε ντοκιμαντέρ από τον σκηνοθέτη Stefano Muti που σχεδιάζει να το κυκλοφορήσει διαδικτυακά,.ενώ ο Arrighi στο πλαίσιο των γυρισμάτων δήλωσε:.«Ήμουν ο μόνος που πίστευα σε αυτό, άνοιξα μια πόρτα και άλλοι οινοποιοί θα την ακολουθήσουν».
ΠΗΓΗ: Aldo Fiordelli, Decanter
→ Διαβάστε επίσης: Αναβολή των εκθέσεων ΟΙΝΟΡΑΜΑ και FOODEXPO-OENOTELIA