Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των διαφόρων τύπων αντλιών

Οι αντλίες αποτελούν από τα σημαντικότερα τμήματα του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού στα οινοποιεία και αυτό γιατί η οινοποίηση είναι μια διαδικασία μετατροπής στερεών (σταφύλια) σε υγρό (οίνος). Ωστόσο οι προδιαγραφές της οινοποίησης μπορεί να διαφέρουν σημαντικά άρα και οι επιλογές αντλιών.

Η μεταφορά των ρευστών είναι μια διαδικασία που απαιτεί καλό σχεδιασμό λόγω της διαφοροποίησης των χαρακτηριστικών των υγρών. Οι παράμετροι που χαρακτηρίζουν την καταλληλότητα των διαφόρων τύπων αντλιών και άρα επηρεάζουν την επιλογή τους είναι οι εξής:

• Η ελαχιστοποίηση της διάτμησης και της ανάδευσης κατά τη μεταφορά.
• Η έκθεση του ρευστού στο οξυγόνο.
• Η αντοχή της αντλίας σε στερεά και ιζήματα.
• Η δυνατότητα λειτουργίας με αυτόματη αναρρόφηση (εκκίνηση χωρίς παρουσία υγρού).
• Η ευκολία μετακίνησης.
• Η ευκολία λειτουργίας.
• Η σχέση κόστους αποτελεσματικότητας.

Οι φυγοκεντρικές αντλίες (centrifugal pumps)

Οι φυγοκεντρικές αντλίες περιστρέφουν μια φτερωτή σε ένα περίβλημα. Το τελευταίο έχει σχεδιαστεί για να οδηγεί το ρευστό από την φτερωτή στο ακροφύσιο εξόδου. Οι φυγοκεντρικές αντλίες δε δημιουργούν εξόδους υψηλής πίεσης, περιορίζοντας έτσι το ενδεχόμενο ρήξης των λάστιχων μεταφοράς και του λοιπού εξοπλισμού. Ωστόσο, συμπεριφέρονται σκληρά στο ρευστό που μεταφέρεται και επομένως δε θεωρούνται κατάλληλες για τελικούς οίνους.

Αντλίες Mono ή αλλιώς αντλίες προοδευτικής κοιλότητας

Οι αντλίες αυτό του τύπου, λειτουργούν περιστρέφοντας ένα ελικοειδή ρότορα. Τα πλεονεκτήματα της αντλίας αυτού του τύπου είναι η θετική μετατόπιση (positive displacement – PD), η υψηλή αντοχή σε στερεά, η ευκολία αλλαγής του ρυθμού ροής, ο εύκολος καθαρισμός, η εύκολη μετακίνηση και η καταλληλότητα για μεγάλους όγκους. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα είναι το κόστος αλλά αυτό μπορεί να αποσβεστεί σε μεγάλες παραγωγές.

Περισταλτικές αντλίες

Οι περισταλτικές αντλίες έχουν διάφορα πλεονεκτήματα. Το κυριότερα είναι η αντοχή τους σε ξηρή λειτουργία, αποτρέποντας έτσι την καύση της αντλίας. Μπορούν επίσης να λειτουργήσουν με χαμηλό μεταβλητό ρυθμό, να μεταφέρουν ρευστά με υψηλή περιεκτικότητα σε στερεά και είναι εύκολο να συντηρηθούν. Ένα σημαντικό μειονέκτημά τους είναι η δύσκολη μετακίνηση, λόγω του ακανόνιστου σχήματος και μεγέθους τους.

Εύκαμπτες αντλίες φτερωτής

Οι εύκαμπτες αντλίες με φτερωτή είναι μια εξαιρετική επιλογή για δημιουργία υψηλών πιέσεων κατά τη μεταφορά ενός ρευστού. Τα σωματίδια όμως που προκύπτουν μπορούν να μεταφερθούν στον οίνο. Θεωρούνται περισσότερο κατάλληλες για μεταφορά οινολάσπης παρά για μεταφορά έτοιμων οίνων.

Διαφραγματικές αντλίες

Οι διαφραγματικές αντλίες λειτουργούν συστέλλοντας ένα ελαστικό διάφραγμα για να μεταφέρουν τον οίνο σε έναν θάλαμο μέσω μιας βαλβίδας εισαγωγής και στη συνέχεια διαστέλλοντας το διάφραγμα ωθούν τον οίνο έξω από το θάλαμο μέσω μιας βαλβίδας εξόδου. Είναι εξαιρετικές για τη μεταφορά οίνου αλλά με συγκεκριμένους περιορισμούς. Τα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν τη δυνατότητα αυτόματης αναρρόφησης, το εύκολο καθάρισμα και τη δυνατότητα ξηρής λειτουργίας χωρίς κίνδυνο καψίματος. Ωστόσο δεν είναι εύκολα αναστρέψιμη και επειδή οι αντλίες αυτού του τύπου λειτουργούν με αέρα, απαιτείται κατάλληλη χωρητικότητα αεροσυμπιεστή. Είναι επίσης δύσκολο να απολυμανθούν.

Αντλίες με περιστροφικούς λοβούς και γρανάζια

Η αρχή λειτουργίας αυτού του τύπου αντλιών στηρίζεται στην κίνηση του υγρού στο χώρο έξω από τα δόντια του γραναζιού. Μια παραλλαγή αυτού του τύπου χρησιμοποιεί στρογγυλεμένους λοβούς αντί για αιχμηρά δόντια. Η μεταφορά του οίνου είναι εξαιρετικά απαλή χωρίς επιθετική ανάδευση, Αυτές οι αντλίες είναι φορητές, αναστρέψιμες, καθαρίζονται εύκολα και έχουν αντοχή σε ρευστά με υψηλή περιεκτικότητα σε στερεά. Επίσης δεν ασκούν υπερβολική πίεση στον εξοπλισμό του οινοποιείου όπως δεξαμενές, βαρέλια και σωλήνες.

Η μικρή τους χωρητικότητα τις κάνει να μην θεωρούνται πολύ κατάλληλες για γλεύκος. Επίσης, τα γρανάζια ή οι λοβοί που είναι από ανοξείδωτο χάλυβα μπορούν να καταστραφούν εύκολα από προσμίξεις που μπορεί να υπάρχουν στο γλεύκος. Οι αντλίες περιστροφικού λοβού ίσως είναι η καλύτερη επιλογή αν είναι απαραίτητο να επιλεχτεί μόνο μια αντλία.

Όπως σε όλα τα είδη εξοπλισμού δυστυχώς δεν υπάρχει αντλία κατάλληλη για όλες τις χρήσεις και όλα τα χαρακτηριστικά τους πρέπει να συνυπολογιστούν πριν γίνει η τελική επιλογή.

ΠΗΓΗ: Wineland Media

✒️ Δημήτρης Καραχάλιος, ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ