Ο πλανήτης Άρης σύμφωνα πάντα με τη NASA, με την τεχνολογία που διαθέτουμε απέχει περίπου 9 μήνες από τη Γη. Καθώς ο αγώνας για την “κατάκτηση” του διαστήματος προχωράει με γρήγορα βήματα, οι ερευνητές του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ αναρωτιούνται: Πως μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι “κατακτητές” του διαστήματος όταν φτάσουν στον προορισμό τους θα μπορούνε να σταθούνε όρθιοι; Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Physiology δείχνει ότι η ρεσβερατρόλη, μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά τους αρουραίους που εκτίθενται σε συνθήκες που προσομοιάζουν την έλλειψη βαρύτητας του πλανήτη Άρη, να διατηρήσουν τη μυϊκή μάζα και τη δύναμη τους. Η ρεσβερατρόλη είναι μια φυτοαλεξίνη που περιέχεται στα κύτταρα των φλοιών της ράγας των σταφυλιών, κυρίως των ερυθρών ποικιλιών της αμπέλου* και έχει τραβήξει το ενδιαφέρον των ερευνητών τα τελευταία χρόνια.
Στο διάστημα, οι μύες και τα οστά εξασθενούν. «Μετά από 3 εβδομάδες στο διάστημα ο υποκνημίδιος μυς που βρίσκεται στο πόδι, συρρικνώνεται κατά ένα τρίτο. Αυτό συνοδεύεται από απώλεια των μυϊκών ινών αργής συστροφής οι οποίες απαιτούνται για την αντοχή.» αναφέρει η Dr. Marie Mortreux επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που χρηματοδοτήθηκε από τη NASA. Για να επιτρέψουμε στους αστροναύτες να λειτουργούν με ασφάλεια σε αποστολές μακράς διάρκειας στον Άρη που η βαρυτική του έλξη είναι στο 40% σε σχέση με της Γης, θα απαιτηθούν στρατηγικές που θα μετριάσουν την ατροφία των μυών. «Η διατροφή θα μπορούσε να παίξει βασικό ρόλο. Ειδικά στους αστροναύτες που ταξιδεύουν στον Άρη και δεν έχουν πρόσβαση στα όργανα άσκησης που χρησιμοποιούνται στον ISS (International Space Station)» προσθέτει η Dr. Mortreux.
Μια ένωση που δοκιμάζεται για να αποτελέσει μέρος της διατροφής των αστροναυτών είναι και η ρεσβερατρόλη. Η ρεσβερατρόλη εκτός από τα σταφύλια βρίσκεται και στα μύρτιλλα και έχει μελετηθεί εκτενώς για τις αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και αντιδιαβητικές ιδιότητες της. «Η ρεσβερατρόλη έχει αποδειχθεί ικανή να διατηρήσει τη μάζα των οστών και των μυών των αρουραίων σε συνθήκες ανάλογες με αυτές που απαντάμε σε μια διαστημική πτήση. Έτσι υποθέτουμε ότι μια μέτρια ημερήσια δόση θα βοηθάει στον μετριασμό της ατροφίας των μυών σε συνθήκες βαρύτητας ανάλογες με του Άρη» συνεχίζει η Dr. Mortreux.
Για να μιμηθούνε της συνθήκες βαρύτητας του Άρη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια προσομοίωση στην οποία οι αρουραίοι αιωρούταν πιασμένοι με μια πλήρη ζώνη σώματος από μια αλυσίδα από την οροφή ενός κλουβιού. Έτσι 24 αρσενικοί αρουραίοι εκτέθηκαν σε συνθήκες βαρύτητας ανάλογες με του Άρη (40% της Γης) για 14 ημέρες. Από κάθε ομάδα, ο μισός πληθυσμός έλαβε 150mg/kg/ημέρα ρεσβερατρόλης σε νερό, ενώ ο υπόλοιπος έλαβε μόνο το νερό. Οι συνθήκες και οι ποσότητες του φαγητού ήταν ίδιες για όλες τις ομάδες. Κάθε εβδομάδα, οι μετρήσεις περιλάμβαναν την περιφέρεια της γάμπας και τη δύναμη πρόσφυσης του πίσω και του μπροστά ποδιού. Μετά το τέλος των 14 ημερών αναλύθηκαν εκτενώς οι μύες της γάμπας.
Όπως ήταν αναμενόμενο οι συνθήκες βαρύτητας ανάλογες με αυτές του Άρη εξασθένησαν τη δύναμη πρόσφυσης των αρουραίων, την περιφέρεια της γάμπας, το βάρος των μυών και την περιεκτικότητα σε ίνες αργής συστροφής. Η ομάδα που λάμβανε το συμπλήρωμα της ρεσβερατρόλης διατήρησε σχεδόν εξ ολοκλήρου τη μυϊκή μάζα,.παρότι βρισκόταν σε συνθήκες βαρύτητας όμοιες με του πλανήτη Άρη και μείωσε την απώλεια των μυϊκών ινών αργής συστροφής. Παρόλα αυτά η προστασία με την ρεσβερατρόλη δεν είναι πλήρης αφού μύες του ποδιού όπως ο υποκνημίδιος, ο γαστροκνήμιος και η περιφέρεια της γάμπας δεν ήταν στα ίδια επίπεδα με αυτά που είχαν οι αρουραίοι που ήταν σε γήινες συνθήκες. Η πρόσληψη ρεσβερατρόλης από την άλλη δεν επηρέασε την πρόσληψη της τροφής ή το συνολικό βάρος.
Μια προηγούμενη έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί πάνω στη ρεσβερατρόλη μπορεί να εξηγήσει τα τωρινά ευρήματα. Ένας πιθανός παράγοντας είναι η ευαισθησία στην ινσουλίνη. Η διατροφή με ρεσβερατρόλη προάγει την ανάπτυξη των μυών σε ζώα που έχουν διαβήτη, αυξάνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη και την πρόσληψη της γλυκόζης στις μυϊκές ίνες. Αυτό είναι σχετικό με τους αστροναύτες, που αναπτύσσουν μειωμένη ευαισθησία στη ινσουλίνη κατά τη διάρκεια της διαστημικής πτήσης.
Οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της ρεσβερατρόλης θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διατήρηση των μυών και των οστών,.μαζί και με άλλες διατροφικές πηγές που περιέχουν αντιοξειδωτικά και χρησιμοποιούνται δοκιμαστικά όπως τα αποξηραμένα δαμάσκηνα. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να διερευνηθούν οι μηχανισμοί που εμπλέκονται,.καθώς και τα αποτελέσματα των διαφορετικών δόσεων της ρεσβερατρόλης (έως 700mg/lg ημέρα) τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Επιπλέον είναι σημαντικό να επιβεβαιωθεί η έλλειψη παρενεργειών από την αλληλεπίδραση της ρεσβερατρόλης με άλλα φάρμακα που χορηγούνται κατά την διάρκεια των διαστημικών αποστολών” καταλήγει η Dr. Mortreux. // Πηγή: Science Daily
* Σταυρακάκης, Μανόλης Ν.2019, Αμπελουργία. Αθήνα: Εκδόσεις Έμβρυο.
Ολόκληρη η δημοσίευση
✒️ Δημήτρης Καραχάλιος, ΟΙΝΟΛΟΓΟΣ