Ημερίδα για τα νέα δεδομένα που αφορούν την ξακουστή ερυθρή ποικιλία αμπέλου της Πάτρας και όλης της Δυτικής Ελλάδας Μαυροδάφνη διεξήχθη την Δευτέρα 20/5/2024 στα ιστορικά κτήρια της Achaia Clauss στην Πάτρα.
Την Ημερίδα διοργάνωσε το Δίκτυο Ποιότητας Οινοξένεια με συν διοργανωτές το Πανεπ/μιο Πατρών (στα πλαίσια του έργου Interreg Europe SMEOrigin) και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Στόχος της ημερίδας ήταν η συζήτηση των τελευταίων επιστημονικών, τεχνολογικών και εμπορικών εξελίξεων που αφορούν την ποικιλία Μαυροδάφνη, καθώς και την προσαρμογή των νομοθετικών πλαισίων για την προώθησή της συνολικά στην αγορά.
Η ημερίδα περιλάμβανε τέσσερις κύριες ενότητες, στις οποίες συμμετείχαν διακεκριμένοι επιστήμονες, οινολόγοι, γεωπόνοι, νομικοί και επαγγελματίες του κλάδου.
Ενότητα 1: Η Achaia Clauss ως οικοδεσπότης
Η εκδήλωση ξεκίνησε με χαιρετισμούς από τον Άγγελο Ρούβαλη, Πρόεδρο του Δικτύου Ποιότητας Οινοξένεια, τους Αντιπεριφερειάρχες Αχαΐας κ. Φωκίωνα Ζαΐμη και Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Ανδρέα Φίλια και τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Βαγγέλη Παπαδάκη. Ακολούθησαν εισηγήσεις από τον Αντιπρόεδρο του ΔΣ της Achaia Clauss κ. Περικλή Μπαλτά και τον Οινολόγο Στάθη Αργυρόπουλο, οι οποίοι ανέλυσαν την ιστορία και τη σύγχρονη προσέγγιση της Achaia Clauss για την ποικιλία Μαυροδάφνη.
Ενότητα 2: Αμπελουργικές και Οινολογικές Εξελίξεις
Στην δεύτερη ενότητα παρουσιάστηκαν πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες που φώτισαν χαρακτηριστικά της Μαυροδάφνης σε γενετικό, αμπελουργικό και οινολογικό επίπεδο. Η ενότητα άρχισε με μια σύνοψη της μέχρι σήμερα βιβλιογραφίας για την ποικιλία από τον Οινολόγο Τάσο Δροσιάδη. Οι ομιλητές Δρ. Στέφανος Κουνδουράς και ο υπ. Δρ. Ξενοφών Βενιός παρουσίασαν τεχνικές προσαρμογής της Μαυροδάφνης στην κλιματική αλλαγή και την ανταπόκριση της ποικιλίας στο θερμικό στρες. Η Δρ. Αικατερίνη Μπινιάρη και ο Γεωπόνος Κώστας Μπακασιέτας αναφέρθηκαν στη γενετική ταυτοποίηση της ποικιλίας. Ο κ. Μπακασιέτας έφερε στο φως την γενετική ταύτιση της ποικιλίας Μαυροδάφνη με την ποικιλία Αυγουστιάτη. Και οι δύο ποικιλίες καλλιεργούνται στη Δυτική Ελλάδα (και τα Ιόνια νησιά) τουλάχιστον από τον 16 αι. και με τα δύο ονόματα.
Ενότητα 3: Νομοθετικές Προσαρμογές και Αγορά
Στην τρίτη ενότητα παρουσιάστηκαν εισηγήσεις που αφορούσαν αρχικά την γνωριμία και την αναγκαιότητα του «διατηρητή» των γηγενών ποικιλιών αμπέλου και τον ρόλο του στην ανάπτυξή τους από τον Δρ. Δημήτριο Τάσκο ενώ εν συνεχεία η κ. Σοφία Πέρπερα φώτισε στην θέση των διαφορετικών οινικών εκδοχών της ποικιλίας Μαυροδάφνη, στις διεθνείς αγορές. Τέλος ο Δρ. Θόδωρος Γεωργόπουλος ανέλυσε τις δυνατότητες νομοθετικών αλλαγών έτσι ώστε και άλλα κρασιά της ποικιλίας Μαυροδάφνης να μπορούν να αναγράφουν το όνομα της ποικιλίας στην ετικέτα (πέραν των δύο γλυκών οίνων που το δικαιούνται σήμερα), ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την εμπορευσιμότητά της ποικιλίας συνολικά.
Ενότητα 4: Συζήτηση και Γευστική Δοκιμή
Στην τέταρτη ενότητα και με αφορμή τις ανακοινώσεις των τριών πρώτων ενοτήτων διεξήχθη συζήτηση και ερωτήσεις-απαντήσεις προς τους ομιλητές. Ειδικές αναφορές έγιναν για τις απόψεις δυο πολύ σημαντικών ανθρώπων του κρασιού που αφιέρωσαν πολύ χρόνο στην ανάδειξη της ποικιλίας, με λόγο και έργο, που έφυγαν, και οι δυο, τους τελευταίους μήνες: την μεγάλη «κυρά των αμπελιών» Σταυρούλα Κουράκου και τον Αχαιό ευπατρίδη Θανάση Παρπαρούση.
Τα συμπεράσματα της Ημερίδας
Λαμβάνοντας ως βάση τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στις αντίστοιχες ενότητες της ημερίδας τα βασικά συμπεράσματα θα μπορούσαν να συνοψιστούν στα παρακάτω:
1) Η ποικιλία Ρενιώ δεν είναι Μαυροδάφνη παρότι έχει φυτευτεί σαν τέτοια και δεν έχει ταυτοποιηθεί μέχρι σήμερα με κάποια άλλη ελληνική ή διεθνή ποικιλία.
2) Η ποικιλία Μαυροδάφνη συμπίπτει με την ποικιλία Αυγουστιάτης. Και οι δυο ποικιλίες καλλιεργούνται τουλάχιστον από τον 16ο αι. στη Δυτική Ελλάδα και με τα δυο διαφορετικά ονόματα. Η νομοθεσία υποχρεούται στις αντίστοιχες προσαρμογές.
3) Η ευρωπαϊκή νομοθεσία μπορεί με αίτηση της Ελλάδος να περιλάβει την ποικιλία Μαυροδάφνη στο παράρτημα ποικιλιών που θα δύνανται να αναγράφονται σε ετικέτες οίνων και πέραν των δύο γλυκών οίνων ΠΟΠ (και μόνον για τη χώρα μας).
4) Οι ξηροί οίνοι από την ποικιλία Μαυροδάφνη συναντούν επίσης παγκόσμια προτίμηση και τιμές που υπερβαίνουν πολλές φορές αυτές των γλυκών.
5) Οι γλυκείς οίνοι της Μαυροδάφνης για να ανατρέψουν την εμπορική υποβάθμισή τους απαιτούν την διεπαγγελματική συνεννόηση που θα επιβάλλει την προβλεπόμενη νομοθεσία στο αμπέλι, στις οινοποιήσεις και στην εμπορία των οίνων αυτών (που είναι ΠΟΠ) έτσι ώστε να μπορέσουν να διαφυλαχθούν, να αναδειχθούν και να βελτιωθούν περεταίρω.
6) Η Μαυροδάφνη οινοποιείτο και σε ξηρό οίνο από τον Γουσταύο Clauss, και οπωσδήποτε πριν από αυτόν, στην μακρόχρονη ιστορία της.
7) H Μαυροδάφνη αποδεικνύεται ως κορυφαία ελληνική ποικιλία οινολογικά και επίσης δείχνει να μπορεί να προσαρμόζεται αρκετά καλά στις δυσκολίες που επιφέρει η κλιματική κρίση.
8) Από την συζήτηση που διεξήχθη στο τέλος της ημερίδας, διαφάνηκε η ανάγκη για περαιτέρω διάλογο ανάμεσα στα οινοποιεία της Δυτικής Ελλάδας (Αχαΐας, Ηλείας και Κεφαλληνίας), τους εθνικούς φορείς του αμπελοοινικού τομέα, τις Υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ και της ΠΔΕ έτσι ώστε να διαμορφωθεί ένα ενιαίο consensus που θα δρομολογήσει τις απαραίτητες ενέργειες για νομοθετικές προσαρμογές.